در محضر درس استاد #قراءتی
#تفسیرنور
بخشی از تفسیر آیه سوم سوره حمد :
مَالِکِ یَوْمِ الدِّینِ
ترجمه:
(خدایى که) مالک روز جزاست.
نکته ها:
مالکیّت خداوند، حقیقى است و شامل احاطه و سلطنت است، ولى مالکیّتهاى اعتبارى، از سلطهى مالک خارج مىشود و تحت سلطهى واقعى او نیست. «مالک یوم الدین»
با آنکه خداوند مالک حقیقى همه چیز در همه وقت است، ولى مالکیّت او در روز قیامت و معاد جلوهى دیگرى دارد؛
* در آن روز تمام واسطهها واسباب نسبت به کفار قطع مىشوند. «تقطّعت بهم الاسباب»(31)
* نسبتها و خویشاوندىها نسبت به کفار از بین مىرود. «فلا انساب بینهم»(32)
* براى کفار مال و ثروت و فرزندان، سودى ندارند. «لاینفع مال و لابنون»(33)
* بستگان و نزدیکان نیز فایدهاى نمىرسانند. «لن تنفعکم ارحامکم»(34)
* نه زبان کفار، اجازه عذر تراشى دارد و نه فکر آنها، فرصت تدبیر. تنها راه چاره لطف خداوند است که صاحب اختیار آن روز است.
لفظ «دین» در معانى گوناگون به کار رفته است:
الف: مجموعهى قوانین آسمانى. «إنّ الدّین عنداللَّه الاسلام»(35)
ب: عمل و اطاعت. «للّه الدّین الخالص»(36)
ج: حساب و جزا. «مالک یوم الدّین»
«یوم الدّین» در قرآن به معناى روز قیامت است که روز کیفر و پاداش مىباشد. «یسئلون ایّان یوم الدّین»(37) مىپرسند روز قیامت چه وقت است؟
قرآن در مقام معرّفى این روز، مىفرماید: «ثم ما ادراک ما یوم الدّین . یوم لا تملک نفس شیئاً و الامر یومئذ للّه»(38) (اى پیامبر!) نمىدانى روز دین چه روزى است؟ روزى که هیچ کس براى کسى کارآیى ندارد وآن روز تنها حکم و فرمان با خداست.
«مالک یوم الدّین» نوعى انذار و هشدار است، ولى با قرار گرفتن در کنار آیهى «الرّحمن الرّحیم» معلوم مىشود که بشارت و انذار باید در کنار هم باشند. نظیر آیه شریفه دیگر که مىفرماید: «نبّىء عبادى انّى أنا الغفور الرّحیم . و أنّ عذابى هو العذاب الالیم»(39) به بندگانم خبر ده که من بسیار مهربان و آمرزندهام، ولى عذاب و مجازات من نیز دردناک است. همچنین در آیه دیگر خود را چنین معرّفى مىکند: «قابل التَّوب شدید العقاب»(40) خداوند پذیرندهى توبه مردمان وعقوبت کنندهى شدید گناهکاران است.
در اوّلین سورهى قرآن، مالکیتَ خداوند عنوان شده است، «مالکِ یوم الدّین» و در آخرین سوره، مَلِکیت او. «ملک النّاس»
31) بقره، 166.
32) مؤمنون، 101.
33) شعراء، 88.
34) ممتحنه، 3.
35) آلعمران، 19.
36) زمر، 3.
37) ذاریات، 12.
38) انفطار، 18 - 19.
39) حجر، 49 - 50.
40) غافر، 3.
http://gharaati.ir/show.php?page=tafsir&numsooreh=1&numayeh=4
مطالب دیگر برای اصلاح محتوای فضای مجازی ، در لینکهای زیر :
http://aksestan.blog.ir
http://anitajoojoo.blog.ir